به نقل از «تقریب»

رسالت رسانه های جهان اسلام در تحقق گفتمان وحدت اسلامی

تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۴۶۱۵۹

به گزارش حوزه فرهنگ خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سخنانی که چندی پیش با عنوان"رسالت رسانه های جهان اسلام در تحقق گفتمان وحدت اسلامی" در کنفرانس مناره ایراد کرد، بر نقش بی بدیل رسانه های جهان اسلام برای همگرایی اسلامی تاکید نمود.

متن کامل سخنرانی دکتر شهریاری در ادامه آمده است:

حمد و سپاس خدای را که به ما چنین فرصتی عطا فرمود که اصحاب رسانه را خدمت کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این فرصت را بسیار مغتنم می دانم که پیرامون وحدت و رسانه خدمت مخاطبان محترم مطالبی را عرض کنم. اگر تأمل کنیم که مهم‌ترین مؤلفه عصر فضای مجازی در زمان ما چه هست، این مؤلفه ارتباط وثیقی با حاکمیت، شهروندان، مفهوم وحدت و رسانه پیدا می‎کند. به نظر می‎رسد که مهم‌ترین مؤلفه عصر حاضر  که بعضی‎ها آن را عصر فضای مجازی نام نهاده‎ اند تقویت قدرت شهروندان منفرد و تقلیل و فروکاهش اقتدار دولت‎هاست. ما در عصری زندگی می‎کنیم که قدرت دولت‎ها روبه‌کاهش و قدرت شهروندان روبه‌افزایش است. اگر زمانی ما مشاهده می‎کردیم که حاکمان و رؤسای دولت‎ها اراده‎ و آن را به شهروندان خودشان تزریق می‎کردند و شهروندان نیز تابع آنها بودند و به عبارتی قدرت از مافوق به‌سوی سطح اجتماعی تزریق می‎شد. اما امروز شاهد این هستیم که از بدنه اجتماعی تولید قدرت شده که این تولید قدرت به سمت بالا صعود می‎کند و حاکمان را تحت‌فشار قرار می‎دهد و موجب محدودیت اقتدار دولت‎ها می‎شود. 

این اتفاق و رویداد باعث شده عصر ما، عصر منفردان باشد؛ منفردانی که تحت شبکه‎ های اجتماعی مقتدر شده‎اند و می‎توانند اراده خودشان را به دولت‎ها و مدیران دستگاه‎های خودشان تحمیل کنند. این اقتداری است که بر اثر شبکه اجتماعی حاصل شده است. این اقتدار البته فقط به‌وسیله شبکه‎ های اجتماعی ایجاد نشده؛ بلکه مؤلفه دیگری با عنوان تعامل و خدمات به‌وسیله بلاکچین یا زنجیره همتایان در حال ایجاد است که یک سونامی در پیش است و هنوز تبعات فروکاهش اقتدار دولت‎ها به ما نرسیده است.

ما هنوز شاهد این نیستیم که چگونه ابداع بلاکچین در بستر شبکه ‎ها می‎تواند مجددا اقتدار دولت‎ها و مؤسسات دولتی را کاهش دهد؛ اما آنچه امروز می بینیم آن است که اقتدار دولت‎ها توسط شبکه‎ های اجتماعی تقلیل پیدا کرده است. 

در اینجا مفهوم دیگری مطرح می شود که نام را «تصاعد شبکه ‎ای» گذاشته اند. یکی از مؤلفاتی که باعث می‎شود اقتدار دولت‎ها کاهش پیدا کند تصاعد شبکه‎ای است. تصاعد شبکه ‎ای را اگر در مقابل تصاعد حسابی و تصاعد هندسی در نظر بگیرید، در تصاعد هندسی و پنج پله از عدد ده به عدد بیست، سی، چهل و پنجاه می‎رسیم. در تصاعد هندسی، عدد ده در چند پله به ده‌هزار و صدهزار می‎‎رسد اما در تصاعد شبکه‎ای ده نفر را فرض بگیرید که اینها با هم یک گروهی را تشکیل داده باشند. هرکدام از این ده نفر در پنج گروه دیگری که حداقل دویست نفر عضو دارد، عضویت دارد و بدین ترتیب هرکدام از آن ده نفر، هزار نفر مخاطب رسانه‎ای دارد و از عدد ده ناگهان به عدد ده‌هزار می‎رسید که اگر این ده‌هزار نفر هرکدامشان در پنج گروه دویست‌نفره عضو باشند، در پله دوم از ده‌هزار نفر به ده میلیون نفر و در پله سوم به ده میلیارد نفر و در پله چهارم به صد میلیارد نفر می رسیم. این را مقایسه کنید با آنچه که در آن دو تصاعد اتفاق می‎افتد. 
 
رسانه در بدو امر تلویزیون بوده که من آن را به تصاعد حسابی تشبیه می‎کنم. مخاطبانش از ده تا پنجاه، پنج پله طی می‌کنند؛ اما وقتی که وی‌اودی یا شبکه ‎های پخش فیلم بر مبنای تقاضا شکل گرفت یک تصاعد هندسی شکل گرفت؛ یعنی در پنج پله ما از عدد ده رسیدیم به عدد صدهزار! ذاتش این‌طور بوده است. اما وقتی شبکه اجتماعی شد، با اعداد دیگری مواجه هستیم و ناگهان در پنج پله به صد میلیارد هویت می رسیم. 

این اولین اتفاق و رویدادی است که در عصر حاضر رخ داد. شبکه اجتماعی شبکه‎ ای بوده که اقتدار دولت‎ها را کاهش داده است. البته این اتفاق فقط در کشور ما نیفتاده؛ بلکه تمام دولت‎ها اقتدارشان به دلیل تصاعد شبکه‎ ای و همبستگی قدرت شهروندان منفرد کاهش پیدا کرد. 

اتفاقی که در مهر و آبان‌ماه سال گذشته افتاد اتفاق عجیبی برای همه ما بود. شاید خیلی از ما انتظار چنین اتفاقی را نداشتیم؛ ولی اگر خوب تحول در رسانه را بررسی کنیم دیگر تحلیل آن برای ما مشکل نخواهد بود.

تحولی که باعث تصاعد شبکه ‎ای شد این بوده که ما قدرت شهروندان منفرد که در قبال دولت‎ها و حاکمیت‎ها دارای هیچ قدرتی نیستند؛ ولی وقتی به هم پیوند می‎خورند و پیوندشان به نحو تصاعد شبکه‎ای می‎شود یک قدرتی ایجاد می‎کنند که دیگر به‎ سادگی قابل شکست نیست. ما باید این‌قدرت را باور کنیم و برای آن نقشه داشته باشیم. 

دشمن در مهر و آبان‌ماه بهتر از ما این‌قدرت را فهمید و از این‌قدرت و در بستر این‌قدرت ارزش انقلاب اسلامی را که وحدت بود شکاند. ما شاهد یک گسست و شکستی در اغتشاشات اخیر بودیم. البته در اغتشاشات اخیر مؤلفات متعددی اثرگذار بودند و همان‌طور که جناب آقای دکتر ابراهیم فرحات فرمودند حتما برنامه ‎ریزی و نقشه دشمن در صدر آن‎ها قرار دارد؛ چون هیچ شبکه ‎ای نیست الا اینکه با ده نفر شروع می‎شود. شما تصاعد شبکه‎ ای هم بخواهید داشته باشید باید ده نفر حداقل داشته باشید که بعد ده نفر به هزار نفر هرکدامشان وصل شوند تا بشوند صدهزار نفر. طبیعتا اگر آن سرحلقه ‎ها را برنامه‌ریزی و ساماندهی کنید می‎توانید نتیجه بگیرید و این طبیعی است و دشمن خوب فهمید، خوب برنامه‌ریزی کرد و خوب نقشه کشید. اگرچه به قول رهبر معظم انقلاب حساب بعضی چیزها را نکرده بود! ما مشاهده می‎کنیم اتفاقی و رویدادی که رخ داد، باعث شد اجتماع منفردان با تصاعد شبکه‎ ای  که می‎توانست در اختیار وحدت قرار بگیرد  در اختیار تفرقه قرار گرفت. 

هویت متکثر منفردان نیز بحث دیگری است که در این حوادث خود را نشان داد. به عبارتی یک فرد می‎تواند پنج نقش اجتماعی ایفا کند. ممکن است یک اسم داشته باشد؛ اما وقتی حرفه او را فهرست می‎کنند، می‎بینند که در گروه‎های مختلفی عضو هست و هویت متعدد و متکثری دارد. ممکن است یک نفر هم استاد دانشگاه، هم حوزوی، هم فعال فضای مجازی، هم عضو در گروه فامیل و هم عضو در گروه دوستان خود باشد. چنین فردی با عضویت در چند گروه دارای چند هویت شده و زمانی که یک پیام تولید می‎کند، بین هزار نفر توزیع و موجبات تصاعد شبکه‎ ای را فراهم می‎آورد. در این تصاعد شبکه‎ ای آنچه که توزیع می‎شود هم می تواند یک تهدید باشد و هم یک فرصت؛ اگر تفرقه ایجاد کند یک تهدید و اگر وحدت ایجاد کند یک فرصت است. 

علاوه بر این فقط اخبار و اطلاعات در این شبکه ها توزیع نمی‌شود؛ بلکه شبکه‌های اجتماعی کار توزیع اعتماد را نیز انجام می دهند. این است که شما می‎بینید «نسل آلفا» یا «نسل زِد» که همین دهه هشتادی‎ها هستند - نه در ایران و نه در دنیا - اصلا تلویزیون نگاه نمی‎کنند! یا خیلی کم نگاه می‎کند. نسل آلفا آن چیزی که دارد این است که یک شبکه اعتماد بر بستر زنجیره شبکه‌های اجتماعی تولید کرده و این اعتماد را به نفع تصاعد شبکه‎ای توزیع می‎کند و ناگهان یک گروهی ایجاد می شود که تا قبل آن اصلا نبوده است. این‎ها قدرت دارند و این‌قدرت می‎تواند در خدمت وحدت یا در خدمت تفرقه قرار گیرد. 

بنابراین، ویژگی مؤلفه قدرت منفردان تولید زنجیره اعتماد و حمایت است و یکی از مهم‌ترین آن‎ها گریز از مقررات و تقلیل مقررات دولتی است؛ یعنی دیگر دولت‎ها نمی‎توانند به گروه‎های دویست‌نفره امرونهی کنند. خیلی توان به خرج دادیم و گفتیم که گروه های بالای پنجاه‌هزار عضو باید مجوز بگیرند! این نهایت کاری است که می‎توانیم بکنیم. ما که نمی‌توانیم همه گروه‎ های صدمیلیاردی را مجوز بدهیم یا محتوایش بررسی کنیم. قدرت شبکه نیز در این است که معلوم هم نیست با کی طرف هستید چرا که نامتقارن عمل می کند و این‌طور نیست که با ده نفر شروع بشود. هر نقطه از شبکه را که دست بگیری ممکن است رأس شبکه باشد؛ ولی درعین‌حال هیچ رأسی ندارد. وقتی نگاه می‎کنید مثل یک تور فوتبال است که سر و انتهایش مشخص نیست. گرهش یک کانال، یک گروه و یک رسانه است؛ اما سر و ته ندارد و لذا نمی‎شود مدیریتش کنی و از ذیل مقررات دولتی خارج می‎شود. بنابر این رسانه ‎ای نوین، حاکمیت دولت‎ها را تقلیل داده و شهروندان منفرد را تقویت کرده اند. 

این اتفاق یک انقلاب اساسی است که دنیا را دچار تحول می‎کند. دشمن این ویژگی را خوب شناخت و از آن بهره‎برداری کرد و در بستر این مزیت شبکه‎ای اتفاقات مهرماه و آبان‌ماه رقم خورد و ما شاهد این بودیم که وحدت دچار گسست شد. امروز هر فرد یک رسانه است و اصلا رسانه دیگر غیرمتمرکز و نامتقارن است و قابلیت مدیریت ندارد. این موضوع دیگر دست من و شما نیست، دست آحادی است که در این شبکه مکعبی که عرض کردم در حال شکل‎ گیری است.

 آخرین نکته ‎ای که می‎خواهم عرض کنم در ادامه سخنان جناب آقای دکتر زائری است که به موضوع انصاف اشاره داشتند؛ ولی من می‎خواهم به نکته اضافه ‎تری اشاره کنم. ما درگذشته یک‌سری صداهای نشنیده داشتیم و افرادی حرف‎هایی داشتند که شنیده نمی‎شد و لذا وقتی این شبکه و قدرت منفردان شکل گرفت این صداها شنیده شد. دشمن از این شنیده‌نشدن بعضی صداها استفاده کرد و بر بستر شبکه‎های ماهواره‎ای مثل ایران اینترنشنال و بی‌بی‌سی و امثال این‎ها - که تخم فساد این فتنه‎ها را پروردند - از این بستر استفاده کردند و یک چیزهایی که ما نمی‎توانستیم پخش کنیم و نمی‎توانستیم بیان کنیم را بیان کردند.

آقای فرهاد خیلی صحبت‎های قشنگی کرد یکبار دیگر به صحبت‎های ایشان گوش کنید، ایشان به‌عنوان مدیر رسانه یک پیام داد و گفت ما می‎خواهیم یک چیزهایی را پخش کنیم اما می‎گویند پخش نکنید! حاکمیت نمی‎تواند خیلی حرف‎ها را بزند و نباید هم خیلی از حرف‎ها را بزند؛ ولی درعین‌حال مردم مشتاق شنیدن هستند. قدرت شبکه منفرد اقتضا می‎کند که حرف‎ها شنیده، تولید و در رسانه تکثیر ‎شود و با طی  پنج پله به صد میلیارد مخاطب برسد.  به نظر من راه‌حل این مشکل توجه به بسیج شبکه‎ ای برای ساخت اجتماع منفردان است. هروقت دشمن از هرکجا حمله کرد ما باید از همان جا به او حمله کنیم؛ اگر او باقدرت منفردان به میدان آمده ما باقدرت دولتی نمی‎توانیم مقابله کنیم و حتما شکست می‌خوریم؛ بلکه باید باقدرت خودش به میدان بروید و آن‌قدرت، فرد - رسانه انقلابی و مقاومتی است. 

من اسم این حالت را «بسیج هویت متکثران منفرد مقاومتی» گذاشتم که وظیفه خودشان را جهاد تبیین می‎دانند. باید شبکه ‎های بومی که به مقررات پیوندند و روش‎های خودکنترلی دارند به این شبکه ‎ها اضافه کنیم. 

پیشنهاد آخرم نیز این است که به سمت خصوصی ‎سازی رسانه پیش برویم و اگر این کار را نکنم مطمئن باشید شکست‎های متعددی خواهیم خورد. نظام خصوصی می‎تواند خیلی چیزها را پخش کند، هویتش را هم خصوصی به عهده بگیرد، متعهد به چهارچوب‎های نظام باشد ولی می‎تواند خیلی چیزها را پخش کند، اگر پخش کرد ما به او ایراد نمی‌گیریم که چرا پخش کردی! چرا که او خواهد گفت که من حاکمیت نیستم و لذا پیام داخل یک رسانه خصوصی انقلابی یا طرف‌دار نظام یا حداقل خنثی نسبت به‌نظام دیگر ابزار دشمن نمی شود که جوان‎های ما را به سمت کانال‌هایشان بکشد.
 
در کنار توسعه شبکه های خصوصی، باید به فکر ترویج «تفکر نقدی» نیز باشیم و اجازه دهیم مخالفانمان حرف‌هایشان را بزنند، میدان بدهیم سخن‎ بگویند، میدان بدهیم حرف بزنند میدان بدهیم تا به ما اشکال بگیرند و ما تحمل کنیم. 

منبع: تقریب

کلیدواژه: دبیرکل مجمع اقتدار دولت ها قدرت شهروندان هزار نفر شبکه ها پنج پله ده هزار حرف ها عدد ده ده نفر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۴۶۱۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

الگوی مکتب دانشگاهی انقلاب اسلامی را استخراج کردیم

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدرضا حسنی آهنگر در نشست با رئیس و اعضای هیئت‌رئیسه دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) اظهار کرد: هدف ما دستیابی به مکتب دانشگاهی تراز انقلاب اسلامی بوده که مبتنی بر اندیشه امامین انقلاب که همان قرائت اسلام ناب است.

وی با بیان اینکه ۱۵ سالی است در این حوزه را کار کردیم، گفت: الگوی مکتب دانشگاهی انقلاب اسلامی را استخراج کردیم و در دو برنامه پنج‌ساله این الگو را پیاده‌سازی کردیم که مورد توجه ریاست‌جمهور قرار گرفت. بعد از گزارش‌های وزیر علوم و معاون اول ریاست‌جمهوری ایشان متقاعد شدند که بیایند دانشگاه را از نزدیک ببینند.

رئیس دانشگاه جامع امام‌حسین (ع) با اشاره به ضرورت نگاه راهبردی به شهر، استان، منطقه و جهان گفت: تمدن‌سازی اسلامی بر دو محور تربیت انسان‌های تراز تمدنی و تولید علم، فناوری و محصولات فن‌آورانه مبتنی بر نظریه‌پردازی شکل می‌گیرد که هر دو امر یادشده محصول و خروجی دانشگاه‌ها است.

حسنی‌آهنگر با بیان اینکه دانشگاه‌های ما در حوزه امنیتی-دفاعی فوق‌العاده درخشیدند، گفت: وعده صادق اتفاق خیلی‌بزرگی بود، چرا که به ۴ کشور صاحب سلاح اتمی شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه و رژیم صهیونیستی حمله کردیم و فقط رژیم اسرائیل را نزدیم.

وی اضافه کرد: از جایی که نخستین پهپاد ما بلند شد، بیش از ۱۰۰ هواپیمای مختلف از جمله F-15، F-16 و F-35 در آسمان سوریه، عراق، اردن تا رژیم صهیونیستی بالای سر این پهپادها بودند. ناوهای جنگی در مسیر خلیج فارس، دریای عمان تا دریای سرخ بودند و سامانه‌های پدافندی فعال داشتند و با وجود اینکه آماده بودند، این عملیات صورت گرفت.

رئیس دانشگاه امام‌حسین (ع) جرئت اقدام و حمله به آمریکا را از ویژگی‌های انحصاری عملیات وعده صادق دانست و گفت: روس‌ها در ادوار مختلف جنگ سرد هیچ‌گاه جرئت حمله به آمریکا نداشتند و خود این اتفاق خیلی‌بزرگی است. به این ترتیب عملیات وعده صادق نقطه عطف ما برای تبدیل شدن به یک قدرت بین‌المللی و جهانی بود.

حسنی‌آهنگر افزود: در نتیجه این عملیات جهان ما را به عنوان قدرت برتر پذیرفت و پیام‌های بعد از این عملیات و اتفاقات بعد از آن نشانگر همین موضوع است. سایر ابرقدرت‌ها این نقاط عطف را مانند ما طی کرده بودند و وعده صادق ما را به مرز قدرت بین‌المللی رساند.

وی ادامه داد: بخش عمده‌ای از این قدرت کار فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها بوده که پیشتر زیر نظر سردار حسن تهرانی‌مقدم و امروز زیر نظر سردار حاجی‌زاده فعالیت می‌کنند. البته بر اساس داشتن کرسی‌های نخبگی می‌خواهیم به قدرت بین‌المللی برسیم و دنبال کشورگشایی نیستیم.

رئیس دانشگاه امام‌حسین (ع) گفت: نظام رتبه‌بندی دانشگاهی جهانی را آمریکایی‌ها طراحی کردند، برای هدایت مدیریت دانش در جهان است که نظام سلطه طراحی کرده و برای خودشان نظام فاخری است تا بتوانند با منطق خودشان بر جهان تسلط پیدا کنند.

حسنی آهنگر اضافه کرد: در دانشگاه امام حسین (ع) تلاش کردیم از این فضا خارج شویم و آینده جدیدی را خودمان کشف و ترسیم کنیم که مطالبه مقام معظم رهبری است. می‌کوشیم نظام مسائل انقلاب اسلامی و سپاه پاسداران را در حراست از انقلاب اسلامی استخراج کنیم.

کد خبر 6092331